Gepresenteerd tijdens een tentoonstelling in het Allard Pierson Museum, Amsterdam

Uitgave in samenwerking met Michaël Media Design

Marius van Beek

1921 – 2003

‘De Nijl Expeditie’

Als een van de eerste Nederlanders trok de beeldhouwer Marius van Beek op eigen houtje naar het zuiden van Egypte om te gaan zien wat daar gebeurde. Hij had, en dat was in het provinciale Nederland van die tijd iets heel bijzonders, in de gaten dat daar een dramatische ontwikkeling gaande was. Een gebied ter grootte van Nederland zou onder water komen te staan, ontelbare historische schatten dreigden verloren te gaan. En de bevolking, die al eeuwen lang langs de rivier de Nijl woonde werd verdreven. Wat heeft hij er precies van geweten? De Nederlandse kranten hadden er nog maar nauwelijks van bericht. En de tv stond nog pas in haar kinderschoenen.

In academische kring begon men zich zorgen te maken over het verlies van archeologische schatten. Hij wist het zeker. Nu moest hij naar Egypte om het met eigen ogen te zien. Het zegt alles over deze man dat hij niet ‘gewoon’ met het vliegtuig afreisde maar dat hij besloot om met een zelf verbouwd landingsvaartuig de Nijl af te zakken. De hele reis, die hem uiteindelijk tot voorbij de tempel van Abu Simbel heeft gebracht, heeft hij vastgelegd op schrift, foto en film. Uniek Het werd een document, dat in retrospectief uniek genoemd mag worden. Vanaf de eerste momenten, het vertrek uit een nat en kil Nederland, blijkt dat dit een persoonlijk verslag moest worden. Het verslag van een gedreven man.

Wat vooral opvalt is dat Marius van Beek, feilloos de voor hem zo vreemde wereld weet vast te leggen. Hij kiest zijn beelden met zorg. Hij weet dat waar hij over schrijft, filmt en fotografeert wat binnenkort voorgoed zal verdwijnen. Steeds verder stroomopwaarts gaat de reis. Telkens toont hij kleine details en dan komen we tenslotte in Aswan. Daar brengt hij de eerste archeologen die langs de Nijl hun archeologische reddingsactie zijn begonnen in beeld. Maar ook Nubische vrouwen en kinderen in hun dorpen langs de Nijl. Hij heeft als een van de weinigen een glimp van het Nubische verleden vastgelegd. De film die Marius maakte is in de 60er jaren op TV vertoond.

Boek en DVD

In 2003 is Marius van Beek overleden. De film vormt samen met zijn dagboeken, talloze artikelen over de reis, en honderden dia’s, onderdeel van zijn nalatenschap. Al met al is dat zoveel bijzonder materiaal dat het de moeite waard lijkt om daar nu opnieuw aandacht aan te schenken. Aan de hand van al zijn materiaal is er een boek en DVD gemaakt over deze wonderlijke tocht.