Willem van Dort Sr.

1875 – 1949

‘Water, lucht en schepen’

Willem van Dort is de meest bekende twintigsteeeuwse schilder die Bergen op Zoom heeft voortgebracht. Hij werd geboren in 1875 als de op één na jongste van een protestants gezin, in een familie van vissers, die al sinds eeuwen in Bergen op Zoom gevestigd was. Al op jonge leeftijd voer hij mee op de schepen van zijn vader en broers, maar als hij de gelegenheid kreeg tekende en schilderde hij. Hij hield van het water en van de zee, maar bracht dit het liefst tot uitdrukking als schilder en tekenaar. Zijn talent werd opgemerkt, en op achttienjarige leeftijd vertrok hij naar Antwerpen om te studeren aan de Koninklijke Academie der Schoone Kunsten. Hij zou er, met korte onderbrekingen, ongeveer acht jaar blijven. Daarna woonde hij afwisselend in Bergen op Zoom en o.a. Amsterdam, Den Haag, Brussel en Parijs.

In 1916 vestigde hij zich in Rotterdam. Hij sloot zich aan bij de kunstenaarsvereniging De Rotterdammers, waar vooral in de trant van de Haagse School en het Vlaamse expressionisme werd geschilderd. In de jaren twintig maakte hij deel uit van de Rotterdamsche Tien, een groep schilders rond de Rotterdamse Academie. Hij exposeerde regelmatig, zowel in Rotterdam als elders in het land. Hij maakte naam als havenschilder en werd gezien als kundig volgeling van de Haagse School. Zijn werk werd onder meer vergeleken met dat van Jozef Israëls, George Hendrik Breitner en Matthijs Maris, maar van Dort werd geprezen om zijn eigen levendige, vaak onstuimige, stijl. Gedurende zijn Rotterdamse periode keerde hij geregeld terug naar Bergen op Zoom om daar te schilderen. Vanaf 1928 had hij een zomerhuis in Halsteren, waar hij zich in 1941 permanent zou vestigen, tot aan zijn dood in 1949.

Water, lucht en schepen

Water, lucht en schepen vormen een aanzienlijk deel van de voorstelling van zijn schilderijen. Ze zijn altijd in beweging, het water klotst en golft, donkere wolken trekken voorbij, de zon breekt door en verdwijnt weer, schepen zeilen en gaan door de wind, vrachtschepen worden gelost of geladen. Er gebeurt van alles op de zeegezichten en havenschilderijen van Willem van Dort. De drang om het moment te grijpen en direct op het doek vast te leggen wat hij ziet, is bijna voelbaar. Hij was een impressionist van nature. “Niet redeneeren, maar doen” was zijn motto.

Vissers en arbeiders

Naast zijn liefde voor het landschap en de bedrijvigheid in de haven was Willem van Dort altijd begaan met het lot van de werkende mens. Hij schilderde en tekende vele vissers en arbeiders, druk met sjouwen en dragen, of tijdens een moment van rust bij de schaft.

Vissers en schilders

Al was Willem van Dort zelf geen visser meer, hij bleef met de visserij verbonden, doordat hij samen met zijn vier broers verenigd was in de firma ‘De Gebroeders’, die zich met ansjovisvisserij, visverwerking, kweken en verhandelen van mossels, oesters en kreeften bezig hield. Zijn broers visten en handelden, Willem schilderde. De opbrengsten werden gedeeld.