Renate Volleberg

‘Shoedesign’

Het boek van Renate Volleberg – Shoedesign, dat is verschenen als nummer 46 in de reeks Kwadrant Art van Van Spijk Art Projects, begint en eindigt met een fotogallerij van losse schoenen over de volledige bladspiegel. Portetten van schoenen lijken het wel: ieder met zijn eigen gezicht op een blauwe achtergrond.

Elke schoen is weer anders. De een ziet eruit als een stuk zeekoraal, de ander als een elfenbankje, weer een ander als een boeket bloemen. Met de een kun je lopen, met de ander zeker niet. Die schifting is van belang, omdat we hier te maken hebben met een voorwerp dat in aanleg nooit is bedoeld als kunstvoorwerp, maar als gebruiksvoorwerp. Op een schoen moest je kunnen lopen, meer niet. Pas toen representatie een onderdeel werd van de machtscultus, werden ook vorm en decoratie van belang: de riempjes aan de sandaaltjes van keizerin Messalina waren niet voor niets van goud. Verschil moest er zijn!

Inmiddels is de mode echter zover gedemocratiseerd dat je bij het kopen van paar nieuwe schoenen niet alleen meer let op het loopgemak, maar ook op de vorm. Een schoen moet goed zitten en mooi of apart zijn. Deze ontwikkeling is vergelijkbaar met die in de keramische kunst, waarin veel bloemenvazen er mooier uitzien dan de bloemen waarvoor ze zijn gemaakt. Volleberg lijkt nog een stap verder te willen gaan en autonome schoenen te willen maken voor autonome voeten. Voor haar is de schoen een kunstvoorwerp dat ‘uit de kast’ moet komen. Iets met een eigen verhaal of elementen van een verhaal dat, met of zonder voet, door de wereld moet gaan: concrete verhalen waarin kevers, planten, gestileerde hartjes, ban-de-bom tekens en alpenweitjes een rol spelen, en minder concrete verhalen met frutsels en fratsels in alle kleuren van de regenboog.

Wat al die verhalen gemeen hebben is de levenslust die er uit spreekt. Vollebergs schoenen zijn vrolijke en frivole, levendige en spinglevende, lachende en spottende schoenen. Geen begrafenisschoenen of legerkistjes. Er komt in het hele boek geen enkel paar schoenen voor dat je langs de punt van hun neus ernstig aankijkt. ‘Memento mori!’. Loop heen! Carpe diem, potverdorie! (Willem Kurstjens)